Daniel Seidu is dominee van de lokale First Baptist Church en initiatiefnemer en leidinggevende ter plaatse van het project in Wa, Ghana. Vanaf juni 2020 is er intensief Whatsapp contact tussen Oscar, Michel en Daniel. Om de maand voeren we een telefoongesprek. De financiële overzichten volgen per mail. In dit artikel verwerken wij onze gesprekken met Daniel Seidu om u bij te praten over de ontwikkelingen in Ghana.

Start initiatief privéschool

In het najaar van 2018 waren Oscar Kramer en Michel Fasseur met zijn gezin op bezoek bij Daniel Seidu in Wa. Tijdens dit bezoek wordt er een eerste hand gelegd aan een plan om het programma in Ghana financieel onafhankelijk(er) te maken. Ons idee is simpel: richt een sociale inclusieve privéschool op waarbij gebruik gemaakt wordt van ruimten al beschikbaar op de compound van Child Support. Zorg voor kwalitatief goed onderwijs tegen een marktconform tarief dat inkomsten genereert voor het programma. Een deel van de beschikbare plaatsen reserveren we voor kwetsbare kinderen. Deze kinderen krijgen een beurs toegekend vanuit een op te richten fonds door de Nederlandse stichting Child Support Ghana. Op deze manier komt de stichting tegemoet aan haar doelstellingen en kan het programma in Ghana zelf inkomsten genereren om de donaties uit Nederland aan te vullen. In 2019 en begin 2020 is er werk gemaakt van dit idee door een eerste klaslokaal op te knappen en te starten met lesgeven aan twee kleine groepjes. Een voorzichtige pilot dus.  

Corona & een stille compound

En dan is het 12 maart 2020 wanneer de overheid melding maakt van de eerste twee bevestigde coronabesmettingen. En eind september staat de teller al op 46.482 bevestigde besmettingen, waarvan 530 nu actief. Let wel, dit zijn mensen die getest zijn. Verreweg de meeste mensen krijgen geen test. Het werkelijke beeld zal aanzienlijk verschillen van deze cijfers.

Op 15 maart, om 22.00 uur, gaf president Nana Akufo-Addo een speech op tv en verbood alle openbare bijeenkomsten, inclusief conferenties, workshops, begrafenissen, festivals, politieke bijeenkomsten, kerkelijke activiteiten en andere gerelateerde evenementen om de verspreiding van COVID-19 te verminderen. Basisscholen, middelbare scholen en universiteiten, zowel openbare als particuliere, worden gesloten. Alleen examenkandidaten mogen naar school, rekening houdend met protocollen voor een onderlinge afstand van 2 meter en het dragen mondmaskers.

Dit betekent dat ook Daniel Seidu de kinderen naar hun familie moet sturen en de deuren van het Child Support programma moet sluiten. De mogelijkheid om kinderen in opvang naar familie te sturen klinkt voor Nederlandse oren vreemd. Als het mogelijk is om kinderen naar familie te sturen, waarom is er dan opvang nodig? Daniel legt uit:

“Bij Child Support Ghana doen we ons best om met gepaste zorgvuldigheid de voor toelating in aanmerking komende kinderen te screenen. Het welzijn van het meisje is het voornaamste belang hier. Wij hanteren de volgende criteria:

1. Is het kind wees;
2. Dreigt het volgen van onderwijs door het kind te worden ingekort als gevolg van de afwezigheid of overlijden van een van beide ouders;
3. In het geval dat het kind nog beide ouders heeft: zijn de levensomstandigheden zodanig dat de ouders het onderwijs van het kind niet kunnen ondersteunen.

Pas nadat dit is geverifieerd en we er zeker van zijn dat het kind onder een van deze situaties valt, wordt het toegelaten. Op dit moment zijn 30 meisjes opgenomen in het programma. Van vijf van hen leven beide ouders nog. Deze vijf meisjes bestaan uit twee tweelingen en één meisje alleen. Van zeven meisjes leeft nog één van de ouders. En achttien meisjes hebben beide ouders verloren en zijn wees.

Het gemeenschapsleven is nog altijd erg sterk in Ghana. In meer dan 80% van de kleinere steden en dorpen, vooral in het noorden van Ghana, blijven uitgebreide familiebanden stevig intact, waarbij alle gezinsleden samenwonen in grote samenstellingen. Zo blijven een man en zijn vrouw samenwonen met hun zoons en diens vrouwen en hun kleinkinderen. Waarbij hun erf en huis enkel uitgebreid wordt als er behoefte ontstaat aan meer woonruimte.

Zodra een kind de vader verliest, moet de moeder – wanneer ze niet te oud is – hertrouwen. Als ze buiten de familie van haar overleden echtgenoot trouwt, moet ze het familieverblijf van haar overleden echtgenoot verlaten. Haar kinderen die op dit moment ouder zijn dan 6 jaar kan ze niet meenemen naar het huis van de nieuwe echtgenoot. En zodra een kind met haar overleden echtgenoot oud genoeg is om alleen op pad te gaan en met vrienden te spelen, wordt hij/zij weer opgenomen door de familie van de overleden vader. Zulke kinderen worden aan een grootmoeder of een familielid toevertrouwd om voor hen te zorgen. Maar soms veroorzaakt dit problemen. Deze familieleden hebben vaak al hun eigen kinderen en het extra kind wordt een last. Het kind krijgt dan de opdracht om bij te dragen aan het huishouden door op de familieboerderij te werken of de vrouw des huizes te helpen, afhankelijk van of het een jongen of een meisje is. Een dergelijk kind stopt dan automatisch met school en mist cruciale vorming om later zelfstandig te zijn.

In het geval een kind de moeder verliest zal de vader, wanneer die fysiek sterk genoeg is om te werken of wanneer hij voldoende middelen heeft, zeker hertrouwen en andere kinderen krijgen. Deze man zal in principe voor alle kinderen zorgen. Maar als het een polygaam huishouden is, zal het kind geen goede zorg krijgen van de rivaal van de overleden moeder. Dergelijke situaties zijn de voornaamste oorzaak bij jonge meisjes die van school gaan en naar het zuiden van het land migreren om in hun eigen onderhoud te voorzien als hoofddragers, in de volksmond “KAYA YEI” of “KAYA YO” genoemd in Ghana. Dergelijke situaties zijn ook de hoofdoorzaak van tienerzwangerschappen en in veel gevallen gedwongen tienerhuwelijken.

Ieder kind heeft dus een familiethuis en behoort daar te wonen met een dak boven het hoofd waar ze kan delen in het beschikbare voedsel. Maar als het gaat om zich thuis voelen en/of onderwijs volgen, komt er veel in het gedrang, vooral wanneer het kind nog heel jong is en volledig afhankelijk van iemand.

Tussen 2006 en 2010 was de financiële situatie van Child Support erg goed en bleven alle kinderen de hele tijd op de compound en gingen ze niet terug naar familieleden. Zelfs niet aan het eind van het schooljaar. We zijn begonnen ze terug te laten gaan naar hun familiehuizen in 2011 toen de overheid regelgeving invoerde dat kinderen in opvangprogramma’s meer familie-georiënteerd op moeten groeien zodat ze geen problemen krijgen met re-integratie nadat ze uitstromen. Deze regelgeving in combinatie met onze zorgelijker wordende financiële situatie heeft ons doen besluiten de kinderen naar huis te sturen wanneer er geen school is. Het gevolg van deze regeling is alleen wel dat elke keer dat ze gaan, bij terugkomst direct te zien is dat ze ondervoed zijn; en dan bedoel ik allemaal, ieder kind vertoond dan tekenen van ondervoeding. Na enkele weken zien we ze dan weer voller worden en opbloeien.”

Kinderen in het Child Support programma die dit jaar eindexamen doen zijn teruggekomen op 22 juni en blijven tot 18 september. Dan zijn ze klaar met de examens en gaan ze langzaamaan weer terug naar hun familie. Veel van deze kinderen zullen dan ook uitstromen, omdat het in Ghana wettelijk niet is toegestaan kinderen boven de 18 jaar op te vangen in programma’s als de onze.

Op 31 augustus kondigt president Nana Akufo-Addo in een toespraak aan dat voor alle leerlingen (met uitzondering van examenleerlingen) de rest van hun academische jaar is verlengd tot januari 2021. Op 5 oktober 2020 zullen de scholen over heel Ghana weer geopend worden. Daniel geeft aan dat dit betekent dat de kinderen in het programma dan weer terug naar Child Support komen en dat er dringend geld nodig is om levensmiddelen in te slaan.  

Het bestuur kan niet genoeg benadrukken hoezeer uw hulp nu nodig is. Wij vragen aan alle vrienden van Child Support Ghana om te doneren wat ze kunnen missen.

DONEER